Ном /3D/
ECHO
Компьютерийн сүлжээ
Компьютерийн
сүлжээ нь 1950-аад онд анх үүссэн. Хоёр буюу түүнээс дээш тооны
компьютерүүдийг хооронд нь мэдээлэл дамжуулах, хадгалах, боловсруулахад
зориулан тусгай кабелиар холбосныг компьютерийн сүлжээ гэдэг.
Компьютерууд сүлжээнд холбогдсоноор мэдээллийг зөөх, хуулах, зарим
төрлийн программ хангамж, share, зэргийг сүлжээнд холбогдсон бүх
компьютерууд хамтарч ашиглах, e-mail, chat гэх мэтээр хоорондоо харилцах
боломжтой болдог. Share-лэн гэдэг нь тухайн share-лэсэн төхөөрөмж,
программ хангамжийг олон компьютерууд дундаа ашиглах боломжтой болохыг
хэлнэ. Тухайлбал, файл, хавтас, принтер, модем гэх мэт зүйлсийг
share-лэж болно.
Компьютерийн сүлжээг хамрах хүрээгээр нь үндсэн гурван хэсэгт хуваана. Үүнд:
- LAN (Local Area Network)
- MAN (Metropolian Area Network)
- WAN (Wide area Network)
LAN (Local Area Network). Газар
зүйн хүрээгээр хязгаарлагдмал зөвхөн нэг болон хэд хэдэн барилга эсвэл
барилга доторх аль нэг байгууллагын 2 ба түүнээс дээш тооны
компьютерүүд, сүлжээний бусад төхөөрөмжүүдийг хооронд нь тусгай
төхөөрөмж, кабелиар холбосноор дотоод сүлжээ буюу LAN үүсдэг. Дотоод
сүлжээнд холбох компьютер, бусад төхөөрөмжүүдийн тоо нь тухайн
байгууллагаас шалтгаалан харилцан адилгүй байдаг бөгөөд нэг сүлжээнд
10-с дээш компьютер холбосон бол зарим байгууллага мянгаас илүү
компьютер холбосон байх жишээтэй.
Компьютерүүдийг
дотоод сүлжээнд холбосноор нэг принтерийг дундаа ашиглах, сервер
компьютер дээрх сүлжээний программууд болон сервер дээр хадгалсан
мэдээллийн сан, файлууд руу хэрэглэгчийн компьютерээс хандаж ажиллах,
файлуудыг унших, хуулж авах зэрэг асар олон боломжтой.
MAN (Metropolitan Area Network). MAN сүлжээ нь газар зүйн хамрах хүрээгээрээ LAN сүлжээнээс харьцангуй том боловч WAN
сүлжээтэй харьцуулахад жижиг юм. Ихэвчлэн хотын нэгдсэн нэг том сүлжээ
байх бөгөөд аль нэг хот дахь хэд хэдэн дотоод сүлжээ нийлж MAN-г
үүсгэдэг. MAN нь өндөр хурдын холболттой байх бөгөөд энэ нь ихэвчлэн
шилэн кабель ашигласан байдаг.
WAN (Wide Area Network). WAN
сүлжээ нь бусад төрлийн сүлжээнүүдээс хамрах хүрээгээрээ хамгийн том нь
бөгөөд хотууд, улс болон тив хооронд холбох боломжтой. Энэ сүлжээнд
холбогдсон компьютерүүд нь сүлжээнд хандахдаа телефон утас, leased line
буюу түрээсийн шугам эсвэл хиймэл дагуулын бүхий тусгай тавган антенны
аль нэгийг нь ашигладаг. WAN сүлжээний нэг жишээ нь Интернэт юм.
Сүлжээний бүтэц
Сүлжээг
ихэвчлэн OSI долоон давхаргат загварчлалаар авч үздэг. 1978 онд олон
улсын стандарчлалын байгууллагаас (OSI) нэгэн төрлийн бус
төрөөрөмжүүдийг хэрхэн холбохыг харуулсан сүлжээний багц загварыг
боловсруулан гаргасан. (OSI – Open system interconnection). Энэ багц загварыг нь Reference Model гэдэг. Түвшин болгонд тодорхой үүрэг, төхөөрөмж, протокол харгалзана. Үүнд:
1.2.7. Application буюу хэрэглээний программ хангамж.
Энэ давхаргад сүлжээнд хэрэглэгдэж байгаа программ хангамжууд ордог.
Өөрөөр хэлбэл хэрэглэгчдэд зориулсан сүлжээний үйлчилгээнүүдийг явуулна.
1.2.6. The presentation буюу үзүүлэл.
Энэ давхарга нь application буюу программ хангамжаас мэдээлэл уншихад
зориулагдсан давхарга. Мөн сүлжээн дэх төхөөрөмжүүдийн хооронд өгөгдөл
солилцоход ашиглагдах форматыг тодорхойлно. Жишээ нь: энд принтер,
сканнер гэх мэт төхөөрөмжүүд орно.
1.2.5. Session буюу сеанс.
Энэ нь 2 холбоотой Host (толгой компьютер)-ын хооронд холбоо тогтоож,
удирдан зохицуулах, мөн салгах үүргийг гүйцэтгэдэг. Мөн янз бүрийн
төхөөрөмж дэх хоёр программын хооронд сеанс гэж нэрлэгдэх холболтыг
тогтоож ашиглах, таслах үүргийг гүйцэтгэдэг. Энэ давхарга нь the
presentation буюу үзүүлэл давхаргын суурь нь болж өгдөг.
1.2.4. Transport.
Төхөөрөмжүүдийн хооронд тодорхой чанарын түдшинд өгөгдөл дамжуулалт
хийх боломжоор хангаж өгдөг. Жишээ нь: Host-оос илгээж байгаа мэдээллийг
сигментлэж хүлээн авах талд уг өгөгдлийг буцааж нэгтгэх үйлдлийг
хийдэг. Хоёр төхөөрөмжийн хооронд холболт тогтоосон үед энэ төхөөрөмжөөс
тодорхой үйлчилгээний ангийг сонгох ба энэ нь дамжуулалтын чанарыг
хянаж буурсан тохиолдолд хэрэглэгчдэд мэдээлэх болно.
7,6,5-р
түдшнүүд нь хэрэглээтэй холбоотой түвшин учраас программ хангамж
байдаг. Үлдсэн 4,3,2,1-р түвшнүүд нь өгөгддлийг дамжуулахтай холбоотой
байдаг учраас техник хангамж байдаг.
1.2.3. Network буюу сүлжээ.
Сүлжээгээр дамжигдах өгөгдлийн хамгийн оновчтой замыг сонгох, тэр
замаараа өгөгдлийг дамжуулах гол үүрэгтэй. Энэ давхарга нь дээд давхарга
болох программ хангамжийн түвшнээс мэдээллийг хүлээж аваад:
- Дамжуулах
ёстой мэдээллээ жижиг дохионуудад хуваана. Хүлээн авч байгаа
компьютерийн энэ давхаргад эдгээр хуваасан дохиог буцааж нэгтгэнэ.
- Очих ёстой газрын хаягийг сүлжээний давхаргын хаяг буюу IP хаяг уруу хөрвүүлнэ.
- Сүлжээгээр
хэрхэн, ямар ямар замаар ямар ямар компьютеруудыг дайрч өнгөрөхийг энэ
хаяг дээр зааж өгч болно. Өөрөөр хэлбэл, дохионы явах замыг нь зааж
өгнө.
1.2.2. Data link буюу суваг. Энэ давхарга нь физик орчноор өгөгдлийг алдаагүй дамжуулна. Энэ давхарга нь сүлжээний давхаргаас дохиог хүлээн аваад:
- Дохиог хэзээ цааш нь дамжуулахыг шийднэ.
- Эхлэх хэсэг, дуусах хэсэг, хаягийн дохио гэсэн гурван форматтай болгоно.
- Дохиог дамжуулах үеэр дамжуулах орчны зүгээс гарах янз бүрийн орчны нөлөөтэй алдааг шалгах, засах үүргийг гүйцэтгэнэ.
1.2.1. Физик давхарга.
Үүнд, дохиог дамжуулахад хэрэглэгдэж буй техник төхөөрөмж, дамжуулах
шугам, мөн орчнууд ордог. Жишээ нь, модем, ёүлжээний карт, системийн
хүчдэлийн түвшин, давтамж, дамжуулах зай, коннекторын параметрүүд байна.
ECHO
Ээлжит хичээл
БАТЛАВ:
СУРГАЛТЫН ЕРӨНХИЙ МЕНЕЖЕР/……………………………/
Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
Огноо: 2015.11.20
Хамрах хүрээ: ЕБС-ын 7-р анги
Хичээлийн сэдэв: Баримтын гарчиг автоматаар
үүсгэх, хөл толгойн мэдээлэл оруулах
Хугацаа: 40 мин
Зорилго:
Баримтын гарчиг автоматаар үүсгэж, хөл толгойн мэдээлэл оруулах мэдлэг
чадвар эзэмшиж, хэрэгцээт үедээ ашиглах
Зорилт:
§ Бүлгийн нэрийг загварт
оруулах
§ ТОС буюу автоматаар гарчиг
үүсгэх
§ Хөл толгойн бичиглэл
оруулах
|
Хичээлийн хэлбэр
|
Зорилгоо хэрэгжүүлэх хэлбэр
|
Зохион байгуулах хэлбэр
|
|
·
Шинэ
мэдлэг эзэмших
|
·
Багаар
|
Сургалтын арга зүй:
- Тайлбарлан таниулах
Сургалтын арга барил: Видео үзүүлэх
Хэрэглэгдэхүүн: Слайд1.1-> 1.7,
шохой, үзүүлэн таниулах материал (Video)
Ашиглах материал: Сурах бичиг, Багшийн ном
Хичээлийн явц:
|
Хичээлийн элемент
|
Суралцах үйл ажиллагаа
|
Багшийн анхаарах зүйл
|
|
Сэдэл
төрүүлэх ба сэргээн санах
|
Б: Баримт бичиг гэж юу вэ?
С: Багшийн тавьсан асуултанд
хариулна
|
Бидний албан харилцаанд байнга хэрэглэгдэж байдаг,
стандартад заасан тусгай бүрдлүүд бүхий баримтжуулсан мэдээлэл буюу баримт
бичгүүдийг албан бичиг гэнэ..
|
|
Шинэ
мэдлэг бүтээх шат /Асуудал дэвшүүлэх/
|
Б:
MS Office программ
дээр баримт
бичигт автоматаар гарчиг үүсгэж сурцгаая /Слайд1.2à Слайд1.5/
С: Үзүүлсэн слайдыг даган
хийнэ.
Б:
MS Office программ
дээр хөл
толгойн мэдээлэл оруулж сурцгаая : /Слайд1.5à Слайд1.8/
С: Үзүүлсэн слайдыг даган
хийнэ.
|
|
|
Асуудал
шийдвэрлэх
|
Б: Дараах
баримт бичгийг боловсруулна уу?
С: Багшийн үзүүлсэн зургийн
лагуу баримт бичиг боловсруулан үнэлгээ авна
|
Зөв
боловсруулсан сурагчидыг стандарт бус үнэлгээгээр үнэлнэ.
|
|
Дүгнэх
|
Хичээлээ
бататгах байдлаар сурагч бүрээс хичээлээ бататган асууна
|
|
|
Гэрийн
даалгавар
|
Б : Сурах
бичгээс өөрийгөө сориоройг даалгаварт өгнө
С : Сурагч
гэрийн даалгавараа бүрэн гүйцэт хийж ирнэ.
|
|
ECHO
Adobe Flash
Дүрс хувирах
Хачиртай талх бэлтгэх алгоритм
Алгоритм
Машины хөдөлгөөн
Нарны цацраг
Шугам зурах
